ŚWIĘTUJEMY URODZINY OŚRODKA!!!
100 LAT W WOLNEJ POLSCE
1920 – 2020
BYDGOSZCZ JEST POLSKA! OŚRODEK JEST POLSKI!

 Ostatnie miesiące z pewnością na długo zapiszą się w najnowszej historii Ośrodka. W tym szczególnym 2020 roku kwietniowe dni mają także inny wyjątkowy wymiar. Mamy powody do świętowania – ,,STO LAT OŚRODKA W NIEPODLEGŁEJ POLSCE”. Polski rozdział w historii naszej Placówki rozpoczął się 1 kwietnia 1920 roku.

Przez cały miesiąc, a szczególnie 20 stycznia, nasz Ośrodek aktywnie włączył się w miejskie obchody powrotu Bydgoszczy do niepodległej Polski, ale na tym nie koniec!!!
W tym roku świętujemy 100-lecie powrotu Kujaw i Pomorza do Polski. Proces powrotu ziem obecnego województwa kujawsko-pomorskiego do Macierzy rozpoczął się już w 1918 roku,
a jego zwieńczeniem była realizacja postanowień traktatu wersalskiego i wkroczenie wojsk polskich w styczniu 1920 roku. To święto Bydgoszczy i jubileusz wielu innych miejscowości naszego regionu – Naszych Małych Ojczyzn.
Z chwilą przejęcia naszego miasta przez władze polskie rozpoczęto intensywne prace nad uruchomieniem polskiego szkolnictwa. Prowadził je Inspektorat Szkolny w Bydgoszczy. W pierwszych dniach kwietnia (nie chcieliśmy żebyście potraktowali tę wiadomość jako prima aprilis) strona polska przejęła władzę oświatową od administracji pruskiej. W rozszerzonych granicach miasta istniało 20 szkół polskich, do których uczęszczało 4855 uczniów, 4 szkoły niemiecko katolickie z 470 uczniami oraz 20 szkół niemiecko ewangelickich z 6093 uczniami.
Polskie dzieci nauczane w bydgoskim Zakładzie dla niewidomych zyskały prawo do nauki wszystkich przedmiotów w ojczystym języku polskim.
Przejęcie szkoły dla niewidomych (niem. Blindenanstalt) przez władze polskie – Starostwo Krajowe w Poznaniu – nastąpiło dokładnie 1 kwietnia 1920 roku. Nasza Placówka otrzymała nową nazwę: Krajowy Zakład dla Ociemniałych i ta obowiązywała do 1928 roku.
Nastąpiło wyjątkowe przekazanie władzy, z rąk zasłużonego dyrektora Zakładu, doskonale Wam znanego, Oskara Pichta (wynalazca, konstruktów maszyny brajlowskiej) na ręce pierwszego w historii polskiego dyrektora tej placówki – Stefana Bronisława Hausnera.
W roku szkolnym 1920/21 liczba wychowanków naszej szkoły wynosiła 59 osób (w tym 30 chłopców i 29 dziewcząt) głównie z województwa poznańskiego.

Jak wyglądały początki?

Dyrektor Hausner dobrze znał specyfikę naszej szkoły – pracował w Ośrodku od 1885 roku, a już w 1918 roku razem z Zygmuntem Sawilskim rozpoczął w placówce nauczanie języka polskiego i religii w wykładowym języku polskim.
W nowej rzeczywistości przystąpił do modernizacji wnętrz oraz budowy od podstaw systemu polskiej szkoły, która od 1923 roku aż do wybuchu II wojny światowej była 7-klasową szkołą powszechną, po której następowało 3-letnie szkolenie terminatorów w zawodach: koszykarskim, szczotkarskim, wyplatania, dziewiarstwa ręcznego, robót iglicowych, stroicieli fortepianów, organistów i muzyków. W tym okresie pierwsze triumfy święcił w Bydgoszczy nasz świeżo upieczony absolwent Szczepan Jankowski, który po uzyskaniu wyższego wykształcenia muzycznego objął posadę organisty w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa przy Placu Piastowskim w Bydgoszczy.
W 1920 roku prezes Czesław Perzyński przeniósł siedzibę Związku Ociemniałych Wojaków do Bydgoszczy. Nowa siedziba mieściła się w sąsiedztwie Ośrodka – przy ul. 3 Maja. Od 1923 roku często Mszę św. w Schronisku (przy ul. Kołłątaja) celebrował prefekt Katolickiego Żeńskiego Gimnazjum, dziś już błogosławiony, bp Michał Kozal. Katecheza odbywała się w naszej szkole przy ul. Krasińskiego.
W tym początkowym okresie polskiej szkoły nauczyciele bydgoscy dużo wolnego czasu poświęcali na przepisywanie książek brajlem – początkowo ręcznie a później przy pomocy maszyn – wszystko dla wzbogacenia biblioteki Zakładu. Prowadzili kursy pisma punktowego w Bydgoszczy i w Poznaniu. Kompletowano podręczniki, produkowano tabliczki, rylce, pracowano nad jednolitym pismem punktowym. W Zakładzie był też sklepik dla mieszkańców, z wyrobami przygotowanymi przez terminatorów i absolwentów.

A propos absolwentów. W Ośrodku kwitną kasztany, a my żegnamy w tych dniach kolejny rocznik Absolwentów XVIII Liceum Ogólnokształcącego oraz Technikum!
W tych szczególnych okolicznościach, gratulujemy Wam serdecznie i życzymy dalszych sukcesów, na miarę Szczepana Jankowskiego, a może nawet większych!
Pamiętajmy, to My codziennie tworzymy historię Ośrodka. Zgłębiając wiedzę o minionych latach, na bazie tradycji, zapisujmy kolejne wspaniałe karty z jego dziejów.

Jesteśmy w przededniu majówki. 

Zbliża się kolejna ważna dla nas data: 4 maja. To dzień URODZIN OŚRODKA.
148 lat temu, dokładnie 4 maja 1872 roku, 26 osób dotarło do Bydgoszczy w okolice dzisiejszej ulicy Krasińskiego (niem. Frönerstraße). Grupa 16 wychowanków i 10 nauczycieli, na czele z dyrektorem Albertem (Wojciechem) Kienelem, stanęła w progu nowej siedziby szkoły.
Placówka rozwijała się prężnie przez kolejne dekady, przez blisko 50 lat w okresie zaborów i późnej przez następne 100 lat trudnej historii Polski.
W stulecie powrotu Bydgoszczy do Macierzy powtórzmy raz jeszcze, że rok 1920 był „sześciopunktem” zwrotnym w historii naszego Ośrodka oraz systemu wsparcia osób z dysfunkcją wzroku w Bydgoszczy.
Doceniamy też pruski dorobek Ośrodka i wszystkich tych, którzy tworzyli Naszą Placówkę. Nie zapominając o działaniach germanizacyjnych wiemy, że wypracowane przez nich metody i techniki pracy, wzniesione budynki oraz pomoce dydaktyczne to nasze dziedzictwo, z którego korzystali polscy następcy, a także my do dziś dnia!
I pomyśleć tylko, że docelowo szkoła mogła przyjąć wtedy do 40 osób!!!
Gorąco wierzymy, że za 2 lata, w gronie już ponad 400 osób związanych ze Społecznością Naszego Ośrodka, wspólnie będziemy świętować Jubileusz 150-lecia Ośrodka im. Louisa Braille’a w Bydgoszczy.
Michał Frąszczak, Maciej Basiński